Een beugelbehandeling draait niet alleen om rechte tanden. Om een duurzaam recht gebit en een gezond gebitssysteem te behouden, speelt de positie van de tong een verrassend grote rol. In dit artikel leggen we uit waarom de tongpositie zo belangrijk is, welke negatieve effecten verkeerde mondgewoonten kunnen hebben (zoals duimen, verkeerd slikken of mondademen) en waarom myofunctionele therapie in veel gevallen belangrijk is voor het succes van een beugelbehandeling.
Wat is tongpositie en waarom doet het ertoe?
De tong is een krachtig spierorgaan dat, als het zich in rust en bij het slikken op de juiste plek bevindt, helpt bij de ontwikkeling en stabiliteit van het gebit en de kaak. Wanneer de tong voortdurend op de juiste positie tegen het gehemelte rust, draagt dit bij aan:
- Een goede vorm van de bovenkaak
- Het voorkomen van scheefgroei van tanden
- Evenwicht tussen de mondspieren
Maar ligt de tong vaak laag of tegen de ondertanden, dan kunnen tanden en kiezen opnieuw verschuiven, ook nadat er jarenlang een beugel heeft gezeten.
Verkeerde mondgewoonten die het resultaat van een beugel kunnen ondermijnen
Open beet door duimen of tongpersen
Een veelvoorkomende afwijking is de (anterieure) open beet. Dit is een situatie waarbij de voortanden niet op elkaar sluiten, zelfs niet als de kiezen contact maken. Bekende boosdoeners zijn:
- Duim- of vingerzuigen
- Tongpersen (de tong tegen of tussen de tanden duwen bij slikken)
- Mondademen
Deze gewoonten veroorzaken een constante, lichte kracht die de stand van het gebit beïnvloedt. Zelfs als een orthodontist de tanden met een beugel op de juiste plek zet, zullen ze terugkeren naar de oude positie als deze mondgewoonten blijven bestaan.
Mondademen en spierbalans
Ook mondademen verstoort het evenwicht tussen spieren in de mond en het gezicht, waardoor de bovenkaak zich vaak onvoldoende ontwikkelt. Hierdoor kan de beugelbehandeling moeizamer verlopen en leidt het sneller tot terugval van het resultaat.
Het belang van myofunctionele therapie tijdens een beugelbehandeling
Myofunctionele therapie is een behandeling gericht op het aanleren van gezonde mondgewoonten en het trainen van de juiste functie en positie van de tong en lippen. Orthodontisten verwijzen steeds vaker naar een (pre)logopedist die deze oefeningen begeleidt. Enkele doelen van myofunctionele therapie:
- De tong in rust tegen het gehemelte aan leren houden
- Correct leren slikken
- Afleren van duimen, sabbelen of mondademen
- Het verbeteren van de spierbalans in het gezicht
Door deze therapie te combineren met een beugelbehandeling, wordt de kans op stabiele resultaten aanzienlijk groter.
Voorbeeld uit de praktijk
Stel je voor dat een jongere een flinke open beet heeft door jarenlang duimen en tongpersen. Een beugel kan de tanden sluiten, maar zonder gedragsverandering komt de open beet razendsnel terug. Door tegelijkertijd logopedie en myofunctionele training te volgen, leert het kind op termijn de duim uit de mond te houden, de tong goed te positioneren en de nieuwe stand van de tanden te behouden.
Hoe ziet een myofunctioneel behandeltraject eruit?
- Intake
Tijdens de eerste afspraak onderzoekt een logopedist of orthodontist de mondgewoonten en spierfunctie en bekijkt welke gewoonten de beugelbehandeling kunnen beïnvloeden.
- Op maat gemaakte oefeningen
Er worden oefeningen meegegeven, zoals tongoefeningen, sliktraining en lipspierversterking, die dagelijks thuis worden gedaan.
- Regelmatige begeleiding
Elke paar weken volgt een afspraak waarin de voortgang wordt gecontroleerd, oefeningen worden aangepast en motivatie wordt geboden.
- Integratie met beugelbehandeling
Orthodontist en logopedist stemmen de behandelplannen op elkaar af, zodat het beste resultaat bereikt wordt.
Veelgestelde vragen over tongpositie en orthodontie
Hoe weet ik of ik een verkeerde tongpositie heb?
Enkele tekenen zijn een open beet, slissen bij het praten, tanden bijten door de tong bij slikken, of veelvuldig mondademen.
Kan een verkeerde tongpositie ook bij volwassenen problemen geven?
Ja, ook bij volwassenen kunnen tanden weer terugschuiven na een beugel, als de tong positie of slikgewoonten niet verbeteren.
Is myofunctionele therapie verplicht?
Nee, het is niet verplicht, maar wel sterk aan te raden als je wilt dat de beugelbehandeling blijvend resultaat geeft.
Hoe lang duurt deze therapie meestal?
Gemiddeld duurt een traject 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de ernst van de mondgewoonten.
Zorg voor een blijvend recht gebit met de juiste mondgewoonten
Een mooie rij tanden is niet alleen het werk van een goede orthodontist of een perfecte beugel. Gezonde mondgewoonten en een goede tongpositie zijn minstens zo belangrijk voor een blijvend resultaat. Merk je dat jouw kind (of jijzelf) moeite heeft met slikken, duimen of mondademen? Overleg dan samen met onze ortho in Nijmegen over het nut van myofunctionele therapie. Met de juiste begeleiding en oefening versterk je niet alleen het effect van de beugel, maar ook de mondgezondheid voor de lange termijn. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie of een afspraak.
